OVER WATER – 157: RESISTENTE BACTERIËN EN OVER BIOPLASTIC

 

| 06-10-2018 | 09.30 uur |


 

OVER WATER – 157: RESISTENTE BACTERIËN EN OVER BIOPLASTIC

 

De afgelopen jaren schreef ik een paar keer over resistente bacteriën. In november 2015 het artikel “resistente bacteriën en onze zuiveringen“. In december 2016 over de kennis in dit kader het artikel medicijnresten in onze zuiveringen. En in maart 2018 het artikel “medicijnresten in water: een groeiend probleem“.  

De afgelopen week was er over dit onderwerp en over Phario een openbaar debat op de beursvloer van de innovatie expo op het RDM terrein op de Heijplaat te Rotterdam. Ik was door de innovatie manager van het waterschap Brabantse Delta gevraagd om haar te helpen bij het publiek debat. Een beetje als eventuele gangmaker als dat nodig zou zijn. De onderwerpen werden ingeleid door presentaties. Die over resistente bacteriën door een spreekster van Wetsus.

Naar resistente bacteriën wordt steeds meer onderzoek gedaan, maar tot een echte aanpak in onze rioolwaterzuiveringen komt het nog niet. Terwijl in Duitsland en Zwitserland hier wel concrete stappen toe worden gezet. Zoals gebruikelijk is de vraag: wie gaat dat betalen? Ik acht de groeiende gezondheidsrisico’s zodanig dat er nu echt aan de slag moet worden gegaan met de aanpak van bacteriën in onze zuiveringen en in de effluent lozingen. Nu komen er steeds meer resistente bacteriën in het oppervlaktewater terecht. Dus ook in oppervlaktewater dat gebruikt wordt om  drinkwater van te maken. De risico’s nemen toe en dat zou moeten betekenen dat met de aanpak haast moet worden gemaakt. Wie het gaat betalen is dan een zaak waar de dames en heren politici desnoods later besluiten over moeten gaan nemen.

Het Phario project (bioplastic uit afvalwater) werd ingeleid door een presentatie van Etteke Wypkema van het waterschap Brabantse Delta. Dit project is toe aan een opschaling naar een industriële aanpak. Dit vraagt de inzet van ondernemers, zowel bij de productie als bij de toepassing van bioplastic. De PHA, die nu op kleine schaal uit afvalwater wordt geproduceerd, kan bruikbaar zijn voor tal van toepassingen. Gezocht wordt naar ondernemers die de uitdaging aannemen en aan de slag willen om te komen tot een meer duurzame samenleving en niet te benauwd zijn met dit soort materialen te werken. Waar zijn de AKZO’s en DSM’s van de wereld die willen gaan voor een echt duurzaam imago. Niet om zich zo’n mooi imago aan te meten maar om echt duurzaam te worden.  

Louis van der Kallen

 


OVER WATER – 138: RISICO’S VAN WATER OP STRAAT

 

| 26-05-2018 | 11.00 uur |


 

OVER WATER – 138: RISICO’S VAN WATER OP STRAAT

 

Stevige regenval kan leiden tot vervuild water op straat. Als de riolering overstroomt komt er water op straat dat veel bacteriën en micro-organismen bevat. Als mensen ermee in contact komen, kan dat maag- en darmklachten geven zoals diarree en overgeven, luchtwegklachten zoals keelpijn en verkoudheid of huiduitslag. Zo is gebleken uit een onderzoek van Sanitas Water.

Bij wateroverlast bleek 33 procent van de mensen in contact te komen met water op straat. Enkele voorbeelden van de gezondheidseffecten: vervuild straatwater op de huid gaf een 6,7 keer meer kans op huidklachten, ingeademd vervuild straatwater gaf 2,75 keer meer kans op luchtwegklachten (hoesten, keelpijn, verkoudheid), vervuild straatwater in de mond 4,4 keer meer darmklachten (diarree en overgeven). Contact met het straatwater veroorzaakt dus een groter risico op gezondheidsklachten. Volgens het Sanitas onderzoek zijn de gezondheidsrisico’s 3 tot 7 keer zo hoog vergeleken met mensen die binnen blijven. Gemeenten zouden burgers goed moeten voorlichten over de risico’s van water op straat bij zware regenbuien. Zeker waar kinderen spelen moeten de risico’s zo klein mogelijk gehouden worden, regels voor het opruimen van hondenpoep en de handhaving daarvan kunnen daarbij behulpzaam zijn. Hier ligt dus een taak voor de gemeenten.

Water websites

  • Recent is gestart de website Brabant InZicht. Op deze website vindt u feiten, cijfers en kaarten over de toestand van natuur, water en milieu in Noord-Brabant. Hier is buitengewoon veel te vinden over de toestand van het water in Noord-Brabant. Het bekijken waard.
  • Een andere water kennisbron is de website van het Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK). Het NKWK is de Nederlandse vleugel van de Delta Alliance. Dit is een internationaal netwerk met als doel het verbeteren van de veerkracht van delta’s. De Delta Alliance heeft activiteiten in vijftien landen, verspreid over vijf continenten.

Louis van der Kallen

 


OVER WATER 127: MEDICIJNRESTEN IN WATER: EEN GROEIEND PROBLEEM

 

| 03-03-2018 | 09.30 uur |


 

OVER WATER 127: MEDICIJNRESTEN IN WATER: EEN GROEIEND PROBLEEM

 

Mede door de vergrijzing gebruiken we in Nederland steeds meer medicijnen waarvan de resten uiteindelijk in sloten en rivieren terecht komen. Dat is niet goed voor het waterleven en problematisch bij de bereiding van drinkwater.

Ik schreef over dit onder werp eerder het artikel “resistente bacteriën en onze zuiveringen“. In Over Water 68, over de STOWA bijeenkomst op 1 december 2016, schreef ik over de mogelijke aanpak van onder andere dit probleem en naar aanleiding  van het verschijnen van het rapport “Bronnen van antibioticaresistentie in het milieu en mogelijke maatregelen” van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in Over Water 105.

Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) komen er in Nederland per jaar circa 140.000 kilo medicijnresten in het water terecht en dat wordt mede door de vergrijzing steeds meer. In de Ketenaanpak Medicijnresten uit Water werken de Rijksoverheid, de waterschappen, de drinkwaterbedrijven, gemeenten, de farmaceutische industrie en partijen uit de zorgsector aan het terugdringen van medicijnresten in oppervlakte- en grondwater. De afgelopen periode is er veel geïnvesteerd om het probleem inzichtelijk te krijgen. Via de hotspotanalyse van onderzoeksinstituut STOWA is er een inschatting op welke RWZI’s van de waterschappen de grootste knelpunten zitten. De hotspotanalyse geeft een inschatting waar de knelpunten het grootst zijn. Bijvoorbeeld locaties met relatief veel lozingen op een klein water of beek. Ook specifieke functies, zoals bijvoorbeeld oppervlaktewater als bron voor drinkwaterbereiding, zijn hierbij van belang. Regionaal vraagt dit om nader onderzoek en analyse. Experimenteren en kennis delen zijn belangrijk. Het verschilt per gebied welke keuzes er gemaakt zullen moeten worden. Regionaal kan het nodig zijn om extra te zuiveren. Het is dan wel nodig dat de veroorzaker van het probleem, de farmaceutische industrie, een bijdrage levert aan de kosten van het extra zuiveren. Maar hier ligt ook een taak voor de burger (geen medicijnen weggooien via het riool), ziekenhuizen en de verzorgingsinstellingen (aparte opvang van urine). Een gezamenlijke aanpak bij de bron – wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit – past hierbij en voorkomt onnodige lozingen naar riool- of oppervlaktewater. Hier ligt een taak voor iedereen!

Louis van der Kallen

 


OVER WATER – 105: ANTIBIOTICARESISTENTIE

 

| 19-08-2017 | 12.45 uur |


 

OVER WATER – 105

 

Wachten kan niet meer
Recent verscheen het rapport “Bronnen van antibioticaresistentie in het milieu en mogelijke maatregelen” van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het RIVM rapport bevat als zodanig niets nieuws. Ik schreef over dit onder werp eerder het artikel “resistente bacteriën en onze zuiveringen” en in Over Water 68 over de STOWA bijeenkomst op 1 december 2016 over de mogelijke aanpak van onder andere dit probleem.  Het viel mij op dat er nu in de media ruime aandacht was voor het probleem, echter zonder dat de waterschappen werden bevraagd over de aanpak van dit steeds dreigender wordende volksgezondheidsprobleem. In Zwitserland wordt het aangepakt en lopen er tal van onderzoeken via (proef)opstellingen bij waterzuiveringen, waarover op het VSA-Plattform “Verfahrenstechnik Mikroverunreinigungen” veel wordt gepubliceerd. In Zwitserland en Duitsland heeft men reeds besloten dat de aanpak van medicijnen in waterzuiveringen geen uitstel meer verdraagt en gaat men aan de slag met een grote variëteit aan methoden. Wel allemaal gebaseerd op twee hoofdlijnen (oxidatie en/of absorptie door actieve kool).  Onderbelicht blijft nog de mogelijkheid van de inzet van membraantechnologie. De ontwikkeling van resistente bacteriën is slechts één van de redenen om snel aan de slag te gaan met de aanpak van microverontreinigingen en geneesmiddel restanten. Een schandaal als rond GenX is een tweede reden. De aanpak verdraagt geen uitstel meer. De waterschappen moeten met dit onderwerp snel aan de slag en mogelijk vergt dit een andere wijze van financiering. In het huidige denken: ‘de vervuiler betaalt’ zou een heffing op geneesmiddelen logisch zijn !

15 augustus
Vandaag een hele reeks portefeuillehoudersoverleggen. Onder andere over: Het dijkverbeteringproject Geertruidenberg/Amertak, de Keenesluis, een zwaluwenwal, het Dongedal, het Markdal en het project Noordrand Midden. Daarna naar de receptie geweest van het 25 jarig bestaan van het Markpontje in Terheijden, waar ik samen met wethouder Harry Bakker van de gemeente Drimmelen een tochtje met het pontje maakte.

Louis van der Kallen