OVER WATER – 162: KENNISCONGRES OOSTERSCHELDE 

 

| 10-11-2018 | 17.00 uur |


 

OVER WATER – 162: KENNISCONGRES OOSTERSCHELDE 

Afgelopen maand was het “KennisCongres Oosterschelde” in het Ir Topshuis te Vrouwenpolder. Alleen al het gebouw is voor mij bijzonder. Het is één van de RWS gebouwen in Nederland waar het gebeurt. Vanuit dit gebouw wordt het waterbeheer van de grote wateren en de waterveiligheid van de Delta geregeld. Al bij de betreding van de centrale hal word je al trots bij het waterbeheer betrokken te zijn. Het ” EAU YEAH! Bring in the Dutch EAU YEAH! ” springt je tegemoet.

Het congres was bedoeld om samen met belanghebbenden, deskundigen en bestuurders na te denken over de toekomst van de Oosterschelde. Nu helder wordt dat de stormvloedkering, mede door de verwachte klimaatveranderingen en de zeespiegelstijging, niet de levensduur zal hebben die de ontwerpers voor ogen hadden, is het tijd om in een vroeg stadium na te gaan denken over de toekomst van het gebied met de Oosterschelde als stralend middelpunt. Het eerste wat mij aan de congresgangers opviel, is de bijna totale afwezigheid van West-Brabanders. Alsof West-Brabant geen belang heeft bij de toekomst van dit deel van onze regio.

De eerste spreker was Prof. Dr. Sybren Drijfhout van de universiteiten Utrecht en Southampton en verbonden aan het KNMI. Hij is een toponderzoeker op het gebied van de klimaatdynamica. Voor mij was zijn kern statement “hoelang zijn Holland en Zeeland nog houdbaar?”.

Daarna was de beurt aan Prof. Dr. Peter Herman van de TU Delft en Deltaris. Hij sprak als ecoloog over de veiligheid en veerkracht van de Oosterschelde en de Delta in historisch perspectief. Belangrijke wenselijkheden van zijn lezing en van de discussie daarna waren: een integrale oplossing met een breed draagvlak, respecteer en aanvaard dat de natuur, in bouwen met de natuur, een eigen tempo heeft en kweek een urgentiegevoel. Voor mij het meest aansprekend was zijn kwalificering van buitendijks bouwen: ” kruipverrommeling “.

De derde spreker was Prof. Ir. Adriaan Geuze van de Wageningen Universiteit. Deze landschapsarchitect slingerde tal van uitdagende scenario’s de zaal in. Prachtige vergezichten. Maar ook het pleidooi om ze mogelijk te houden. “Wij hebben meer zand dan Egypte”. Honderden meters dikke pakketten zand op ons deel van de Noordzee. Wat doen ze in Den Haag? Ze leggen er ongecontroleerd leidingen in en plaatsen er windmolens op. Nu kunnen we er relatief eenvoudig eilanden van aanleggen of de keringen of duinen er mee versterken. Dat was de globale inhoud van zijn betoog. De discussie na zijn bijdrage richtte zich op de vele scenario’s en vooral op riviersediment. Hoe krijgen we dat rijke sediment uit de grote rivieren weer in de Oosterschelde?

Algemeen bleek de behoefte aan meer onderzoek en de wenselijkheid te komen tot scenario ontwikkeling. Een soort van Delta Dienst 2.0. Het instituut van de Delta Commissaris en het Delta programma werden meer geduid als politiek/bestuurlijke organen en niet als wetenschappelijk instituten, die in vrijheid gedachten ontwikkelen voor de toekomst van de Delta. Wie ontwikkelt de kennis van de hydrologische systemen van de toekomst?

In de middag waren er sessies met als thema’s: veiligheid (keringen en sediment), voeding & natuur, beleving (onder en boven water) en energietransitie & landschap. Ik bezocht de sessie over veiligheid. Veel kwam voorbij, allerlei gedachten borrelden op. Ir Frank Spaargaren stelde dat er al 130 jaar geen riviersediment de Oosterschelde bereikte. Mijn conclusies: misschien zijn er zaken als doorgraving van de Philipsdam of herstel van de verbinding met de Westerschelde die door de aanleg van de spoordijk ‘definitief’ werd afgesloten, in de toekomst te overdenken. Bij circa 10 verschillende scenario’s waren er zeker belangen van Bergen op Zoom en West-Brabant aan de orde. Het is dan ook jammer dat er, naar mijn waarneming, buiten mij, geen bestuurders of ambtenaren uit die regio aanwezig waren. Jammer, een gemiste kans om kennis op te doen en om mee te denken over een gebied dat ook voor West-Brabant van groot belang kan zijn en voor de verre toekomst tal van kansen kan bieden.

Louis van der Kallen

 


OVER WATER – 119: BINNENVAARTONTWIKKELINGEN

 

| 25-11-2017 | 13.00 uur |


 

OVER WATER – 119

 

20 november
Met het voltallige DB een overleg met het college van B&W van Geertruidenberg. Onderwerpen van gesprek waren onder andere: de energietransitie en hoe de industrie daarbij te betrekken, de klimaatadaptatie, de evaluatie van het participatieproces Geertruidenberg/Amertak, de samenwerking en de cultuurverschillen tussen gemeenten en waterschappen.

21 november
In de middag de havenconferentie “Leer van Waalwijk” met een trotse Wethouder Ronald Bakker die aankondigde dat in 2020 de nieuwe haven gereed zal zijn met 350 meter kade en geschikt voor klasse 5 binnenvaartschepen ( tot 170 meter schepen). Als portefeuillehouder Waalwijk en verbeteringen primaire keringen vind ik dat een heel ambitieuze doelstelling. Want deze nieuwe haven gaat dwars door een primaire kering. Maar ambities mogen, zolang de veiligheid van onze inwoners maar gegarandeerd blijft. Als waterschap zullen we binnen onze mogelijkheden alles doen om die grote ambitie proberen waar te maken.  

Peter Jasperse van APL Logistics hield een lezing over de ontwikkelingen in de binnenvaart. Hij voorzag een sterke groei voor de binnenvaart, mede door de lagere kosten dan bij wegtransport, maar vooral door de veel lagere CO2 uitstoot per getransporteerde éénheid en de mogelijke invoering van een kilometerheffing voor wegtransport. Daaraan gekoppeld mogelijkheden voor lokale/regionale klasse 5 havens en de depotmogelijkheden voor containers wegens de hoge opslagkosten van containers in het havengebied van Rotterdam. Een remmende factor kan zijn de oplopende wachttijden voor binnenvaartschepen in de havens van Rotterdam. Wat mij in de lezingen vooral opviel was de samenwerking/samenhang tussen het havenbedrijf Rotterdam en de logistieke ontwikkelingen in Midden-Brabant (Waalwijk), gericht op het gehele Europese achterland, waarbij klasse 5 de minimale norm lijkt te worden.

In hoeverre de Amertak en het Wilhelminakanaal (ook na de voorgenomen verbreding voor 1350 ton schepen) daarin nog passen is de vraag. Waalwijk, gelegen aan normaliter diep water, sorteert hier duidelijk op voor.

Een andere opvallende lezing was die van Rene Geujen, senior adviseur bij Buck Consultants International. over de effecten van robotisering op de werkgelegenheid binnen de logistieke sector. Zijn voornaamste conclusie, afhankelijk van de logistieke activiteit, een reductie van 40 tot 90 % in werkgelegenheid. Hierbij is vooral het MBO niveau het slachtoffer. Juist de onderkant van de arbeidsmarkt valt tussen wal en schip. De hoofdmoot van de arbeidsreductie komt in het 5e tot 8e jaar nadat met de robotisering een start wordt gemaakt. De voornaamste oorzaak van de robotisering nu, is volgens Rene Geujen de huidige lage kosten van kapitaal! De groot verdieners bij de banken hebben de ramp veroorzaakt en de laag verdieners betalen op termijn de rekening de komende jaren, door het verlies van hun arbeidsplaatsen, omdat meneer Draghi zo nodig de zondaren van de creditcrisis uit de wind moet houden.

In de avond een informatiebijeenkomst regionale keringen in Terheijden.

23 november
Het Nationaal Leisurecongres ‘1001 verhalen’ in Kaatsheuvel (we werden ontvangen door een schapenkudde) met een aantal lezingen/presentaties, zoals van Frans Goenee, inspiratiemanager van de Efteling, die helder maakte dat het goede verhalen vertellen, goede ervaringen die leiden tot mooie herinneringen, vaak 15 tot 25 keer worden doorverteld. Dat kromme wegen leiden naar steeds weer nieuwe verrassingen. Achter iedere hoek een nieuw inzicht! Maar ook werden initiatieven toegelicht zoals ‘beleef het landschap naast de deur’. Het toekomst perspectief van een educatieve boerderij of hoe ‘herenboeren’ samen duurzaam voedsel produceren zonder hun handen vuil te maken. De lunch genoten we bij een paddenstoelenkweker.

In de vroege avond fractie waar de AB agenda werd doorgesproken en de opvolgingsdiscussie werd afgesloten met de definitieve bevestiging dat Niels Mureau onze kandidaat is om mij in het DB op te volgen.

24 november
Vandaag de regionale Lego Challenge in de Avans Hogeschool in Breda. De Lego Challenge bestaat onder andere uit een wedstrijd, waarbij Lego componenten gebruikt worden om robots te maken waarmee allerlei taken binnen een bepaalde tijd uitgevoerd kunnen worden. Een ander onderdeel van de wedstrijd is de ideeënontwikkeling inzake ‘water’.

Het was leuk dat ons waterschap aanwezig was met de waterbak, waarmee we kunnen laten zien wat er gebeurt in gebouwde omgeving als het veel regent en welke maatregelen een burger kan nemen om wateroverlast en hittestress te voorkomen of te verminderen. Steg Snelders uit Made, de jeugddijkgraaf van Nederland was ook aanwezig. Ik woonde diverse presentaties bij waaronder die van groep 7/8 van de Sint Martinusschool uit Schijf. Deze maakte indruk op mij. Het probleem (omgaan met de neerslag) werd geanalyseerd en met cijfers onderbouwd. Gekeken werd naar toepassingsmogelijkheden en deze werden op haalbaarheid (financieel en technisch) bekeken. Uiteindelijk werd een keuze gemaakt voor een oplossing die mogelijkheden leek te bieden. Directie en bestuur werden met succes er van overtuigd dat het eureka idee toepasbaar is. Zelfs kwam de aankondiging dat de kinderen mede in gesprek gaan met degenen die toestemming voor de bouw van de installatie moeten geven. Met een model werd aangegeven hoe de inzameling, opslag, verwerking en toepassing van het regenwater en waar één en ander geplaatst kon worden. De presentatie was geweldig en werd afgesloten met een lied. Al met al inspirerend en een dik compliment voor de kinderen en de lerares waard.  

Een tweede idee, wat mij trof, was van de Zonneberg school in Kruisland. Zij hebben een idee ontwikkeld, inclusief een voorbeeld, van een rolluik dat als het wordt neergelaten of opgehaald, met regenwater de ramen zeemt. Met een fabrikant is zelfs overlegd hoe het beter kan en/of een ander probleem, vervuiling van de achterkant van rolluiken, opgelost zou kunnen worden. Ook dit ziet er fantastisch uit. 

Louis van der Kallen