OVER WATER – 119: BINNENVAARTONTWIKKELINGEN

 

| 25-11-2017 | 13.00 uur |


 

OVER WATER – 119

 

20 november
Met het voltallige DB een overleg met het college van B&W van Geertruidenberg. Onderwerpen van gesprek waren onder andere: de energietransitie en hoe de industrie daarbij te betrekken, de klimaatadaptatie, de evaluatie van het participatieproces Geertruidenberg/Amertak, de samenwerking en de cultuurverschillen tussen gemeenten en waterschappen.

21 november
In de middag de havenconferentie “Leer van Waalwijk” met een trotse Wethouder Ronald Bakker die aankondigde dat in 2020 de nieuwe haven gereed zal zijn met 350 meter kade en geschikt voor klasse 5 binnenvaartschepen ( tot 170 meter schepen). Als portefeuillehouder Waalwijk en verbeteringen primaire keringen vind ik dat een heel ambitieuze doelstelling. Want deze nieuwe haven gaat dwars door een primaire kering. Maar ambities mogen, zolang de veiligheid van onze inwoners maar gegarandeerd blijft. Als waterschap zullen we binnen onze mogelijkheden alles doen om die grote ambitie proberen waar te maken.  

Peter Jasperse van APL Logistics hield een lezing over de ontwikkelingen in de binnenvaart. Hij voorzag een sterke groei voor de binnenvaart, mede door de lagere kosten dan bij wegtransport, maar vooral door de veel lagere CO2 uitstoot per getransporteerde éénheid en de mogelijke invoering van een kilometerheffing voor wegtransport. Daaraan gekoppeld mogelijkheden voor lokale/regionale klasse 5 havens en de depotmogelijkheden voor containers wegens de hoge opslagkosten van containers in het havengebied van Rotterdam. Een remmende factor kan zijn de oplopende wachttijden voor binnenvaartschepen in de havens van Rotterdam. Wat mij in de lezingen vooral opviel was de samenwerking/samenhang tussen het havenbedrijf Rotterdam en de logistieke ontwikkelingen in Midden-Brabant (Waalwijk), gericht op het gehele Europese achterland, waarbij klasse 5 de minimale norm lijkt te worden.

In hoeverre de Amertak en het Wilhelminakanaal (ook na de voorgenomen verbreding voor 1350 ton schepen) daarin nog passen is de vraag. Waalwijk, gelegen aan normaliter diep water, sorteert hier duidelijk op voor.

Een andere opvallende lezing was die van Rene Geujen, senior adviseur bij Buck Consultants International. over de effecten van robotisering op de werkgelegenheid binnen de logistieke sector. Zijn voornaamste conclusie, afhankelijk van de logistieke activiteit, een reductie van 40 tot 90 % in werkgelegenheid. Hierbij is vooral het MBO niveau het slachtoffer. Juist de onderkant van de arbeidsmarkt valt tussen wal en schip. De hoofdmoot van de arbeidsreductie komt in het 5e tot 8e jaar nadat met de robotisering een start wordt gemaakt. De voornaamste oorzaak van de robotisering nu, is volgens Rene Geujen de huidige lage kosten van kapitaal! De groot verdieners bij de banken hebben de ramp veroorzaakt en de laag verdieners betalen op termijn de rekening de komende jaren, door het verlies van hun arbeidsplaatsen, omdat meneer Draghi zo nodig de zondaren van de creditcrisis uit de wind moet houden.

In de avond een informatiebijeenkomst regionale keringen in Terheijden.

23 november
Het Nationaal Leisurecongres ‘1001 verhalen’ in Kaatsheuvel (we werden ontvangen door een schapenkudde) met een aantal lezingen/presentaties, zoals van Frans Goenee, inspiratiemanager van de Efteling, die helder maakte dat het goede verhalen vertellen, goede ervaringen die leiden tot mooie herinneringen, vaak 15 tot 25 keer worden doorverteld. Dat kromme wegen leiden naar steeds weer nieuwe verrassingen. Achter iedere hoek een nieuw inzicht! Maar ook werden initiatieven toegelicht zoals ‘beleef het landschap naast de deur’. Het toekomst perspectief van een educatieve boerderij of hoe ‘herenboeren’ samen duurzaam voedsel produceren zonder hun handen vuil te maken. De lunch genoten we bij een paddenstoelenkweker.

In de vroege avond fractie waar de AB agenda werd doorgesproken en de opvolgingsdiscussie werd afgesloten met de definitieve bevestiging dat Niels Mureau onze kandidaat is om mij in het DB op te volgen.

24 november
Vandaag de regionale Lego Challenge in de Avans Hogeschool in Breda. De Lego Challenge bestaat onder andere uit een wedstrijd, waarbij Lego componenten gebruikt worden om robots te maken waarmee allerlei taken binnen een bepaalde tijd uitgevoerd kunnen worden. Een ander onderdeel van de wedstrijd is de ideeënontwikkeling inzake ‘water’.

Het was leuk dat ons waterschap aanwezig was met de waterbak, waarmee we kunnen laten zien wat er gebeurt in gebouwde omgeving als het veel regent en welke maatregelen een burger kan nemen om wateroverlast en hittestress te voorkomen of te verminderen. Steg Snelders uit Made, de jeugddijkgraaf van Nederland was ook aanwezig. Ik woonde diverse presentaties bij waaronder die van groep 7/8 van de Sint Martinusschool uit Schijf. Deze maakte indruk op mij. Het probleem (omgaan met de neerslag) werd geanalyseerd en met cijfers onderbouwd. Gekeken werd naar toepassingsmogelijkheden en deze werden op haalbaarheid (financieel en technisch) bekeken. Uiteindelijk werd een keuze gemaakt voor een oplossing die mogelijkheden leek te bieden. Directie en bestuur werden met succes er van overtuigd dat het eureka idee toepasbaar is. Zelfs kwam de aankondiging dat de kinderen mede in gesprek gaan met degenen die toestemming voor de bouw van de installatie moeten geven. Met een model werd aangegeven hoe de inzameling, opslag, verwerking en toepassing van het regenwater en waar één en ander geplaatst kon worden. De presentatie was geweldig en werd afgesloten met een lied. Al met al inspirerend en een dik compliment voor de kinderen en de lerares waard.  

Een tweede idee, wat mij trof, was van de Zonneberg school in Kruisland. Zij hebben een idee ontwikkeld, inclusief een voorbeeld, van een rolluik dat als het wordt neergelaten of opgehaald, met regenwater de ramen zeemt. Met een fabrikant is zelfs overlegd hoe het beter kan en/of een ander probleem, vervuiling van de achterkant van rolluiken, opgelost zou kunnen worden. Ook dit ziet er fantastisch uit. 

Louis van der Kallen

 


OVER WATER – 118: SOLIDA BRUGGEN/ BOVENGRONDSE HEMELWATERAFVOER

 

| 18-11-2017 | 19.30 uur |


 

OVER WATER – 118


Bron: https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Afdeling Multimedia Rijkswaterstaat

Op 14 oktober 2017 (Over Water 113) schreef ik over een bijeenkomst met Rijkswaterstaat:  “ik constateer dat de afgelopen tientallen jaren RWS juist geen rekening heeft gehouden met te verwachten ontwikkelingen in het verkeer. De afgelopen 50 jaar zijn vrachtwagens steeds zwaarder geworden en is er steeds vaker sprake van ‘exceptioneel’ transport over rijkswegen. Ook het scheepvaartverkeer is de afgelopen 50 jaar enorm veranderd. Grotere/bredere schepen en een toenemend motorvermogen. Het valt mij dan op dat relatief nieuwe bruggen eerder niet meer voldoen dan oude.”

Op 16 november stond in de NRC een artikel met de kop: “Zware tanks hebben sterke bruggen nodig” en de openingszin: “De infrastructuur in Nederland is niet geschikt om legermaterieel te verplaatsen. Dat zou wel moeten, zegt de commandant der strijdkrachten.”

“De infrastructuur in Europa, inclusief die in Nederland, is niet meer geschikt voor legers. Oude bruggen en viaducten gaan nog wel. Die komen uit een tijd dat bij elke brug die stevig genoeg was keurig een bordje stond met een tank erop. Maar juist de nieuwe ‘kunstwerken’ – zo licht en goedkoop mogelijk uitgevoerd – zijn obstakels geworden” zo viel in de NRC van 16 november te lezen. Soms concludeer ik zaken al wat eerder. Journalisten zouden Over Water wat vaker moeten lezen. Een veteraan sprak mij afgelopen vrijdag aan over het NRC verhaal. Zijn reactie: “zo kan je makkelijk op defensie bezuinigen. Als de Russische tankcolonnes oprukken hoeven we de bruggen niet meer op te blazen. Ze storten dan vanzelf in als ze erop rijden en verzuipen in onze rivieren.” Het is wel kort door de bocht, maar ik begrijp zijn reactie wel. Het voorgaande sterkt mij in de gedachte dat behoud en hergebruik van een solide vooroorlogse brug als de Oude Moerdijkbrug de moeite waard is.

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen zal ik zo nu en dan in de Over Water stukjes iets opnemen dat gemeentelijke partijen op zouden kunnen nemen in hun partijprogramma’s.

Bovengrondse hemelwater afvoer
Onze steden en dorpen zijn grotendeels verhard door wegen, pleinen, parkeerterreinen, betegelde tuinen en gebouwen. Regenwater kan daardoor maar beperkt opgenomen worden door de ondergrond. Het regenwater wordt dan bijna volledig, buiten het zicht van de bewoners, afgevoerd via het riool, wat bij hevige buien kan leiden tot overbelasting van het rioolstelsel en de rioolwaterzuivering en kan leiden tot verontreinigd water op straat.

Bovengrondse afvoer van hemelwater maakt het water zichtbaar en kost in veel gevallen minder dan de aanleg van een gescheiden rioolstelsel. Een nevenvoordeel is dat foute aansluitingen voorkomen kunnen worden of snel opgespoord en bewoners minder snel geneigd zijn vervuilende handelingen op straat te verrichten. Ook vergroot bovengrondse afvoer de betrokkenheid van bewoners bij de waterhuishouding en kan de vormgeving van de afvoer een verrijking zijn van het straatbeeld.

In een land als Nederland is oppervlaktewater vaak dichtbij, dan zijn molgoten (maximale diepte 5 centimeter) een mogelijkheid. Het straatprofiel blijft dan gelijk, alleen de kolken kunnen verdwijnen en de molgoten kunnen met borstelwagens nog gereinigd worden. Ook zijn molgoten in een prefab versie beschikbaar.

In gebieden met een natuurlijk verval zijn open goten een alternatief. Die kunnen weliswaar niet meer met een borstelwagen gereinigd worden, maar door het grotere verval worden ze vanzelf schoongespoeld door het hemelwater. Ook met bedekte (prefab) goten is veel mogelijk. Zij kunnen met grotere diepten veel water afvoeren en zijn geen obstakel voor het verkeer en zijn zeer geschikt voor binnenstedelijke situaties. Andere mogelijkheden en nieuwbouw situaties zijn: holle wegen, greppels en stedelijke waterlopen. 

13 november
Bestuurlijk overleg met wethouder Gerard Bruijniks van de gemeente Loon op Zand met o.a. de agendapunten: de bestuurlijke wisselingen bij gemeente en waterschap, de samenwerking in de afvalwaterketen, crisisbeheersing bij calamiteiten, de wateroverlast in Kaatsheuvel West, de overname van gemaal Molenbeek, baggeren, Vitaal Leisure Landschap, het natuurbod van de regio Hart van Brabant en klimaatadaptatie.

14 november
De vergadering van het Dagelijks Bestuur met als agendapunten onder andere: de evaluatie van het participatieproces Geertruidenberg/Amertak, het vastgoedbeleid inzake pipingmaatregelen bij primaire waterkeringen, deeltaken in de meervoudige centrumregeling winnend samenwerken, de aanvraag van de subsidie bij het HWBP voor de planuitwerking Geertruidenberg/ Amertak, een uitvoeringskrediet voor de renovatie RWZI Nieuw-Vossemeer en de concept-agenda voor het AB van 29 november. 

Louis van der Kallen

 


OVER WATER – 117

 

| 11-11-2017 | 11.30 uur |


 

OVER WATER – 117


6 november
In de morgen het bestuurlijk overleg met wethouder Marian Witte van de gemeente Oosterhout. Agendapunten waren onder andere: de samenwerking, de lopende inrichtingsprojecten, het waterakkoord, databeheer watergangen, de overdracht van gemalen, de heroverweging RWZI Dongemond, de waterhuishouding Broekstraat/Akkerstraat, de overstort Burgemeester van Oerslaan en klimaatadaptatie. Bij de rondvraag lichtte ik mijn afscheid toe en sprak ik mijn dank uit voor de goede samenwerking de afgelopen jaren. Tot mijn verrassing had wethouder Witte hier op gerekend en bedankte mij voor mijn inzet voor het waterbeheer en de waterveiligheid van Oosterhout. Als presentje ontving ik een echte Oosterhoutse kaneelstok en een fles Oosterhoutse kaneelstok likeur.  Prachtige Oosthoutse producten die zeker zullen smaken.

In de middag een bestuurlijk overleg over het Zuid-West Tracé 380 kV Oost in het gemeentehuis van Halderberge.

7 november
PHO ter voorbereiding van het bestuurlijk overleg met de gemeente Dongen. En een PHO over een bestuurlijk bezoek aan de EVZ Rillaerse baan.

In de middag bij waterschap Aa en Maas de workshop “kennismaking met werken in een bestuurlijke organisatie” waar ik bevraagd werd door nieuwe waterschapmedewerkers.

8 november
Een intervisiebijeenkomst van CWK leden te Amersfoort.

9 november
De opening samen met wethouders van Tilburg en Goirle van een stukje EVZ langs de Oude Leij. Er werden door omroep Tilburg opnamen gemaakt.

In de middag bestuurlijk overleg met wethouder van Beek van de gemeente Dongen met als agendapunten onder andere: de samenwerking, het gebiedsproces, de afvalwaterketen, het afvalwaterakkoord, beheer en onderhoud, de baggerplanning, Beljaart Buiten, Pukkemuk, klimaatadaptatie, samenwerking klimaatpanel, dromenlab, “Jongetje van de Donge” en ruimtelijke ontwikkelingen zoals: Groene Long Beljaart, het Dongedal, EVZ Wildert, uitbreiding ‘s-Gravenmoer.

10 november
Bestuurlijk overleg met wethouder van Beek van de gemeente Dongen over mogelijke ontwikkelingen van Park Dongedal en daaraan verbonden de mogelijkheden van de Donge door Dongen. Kansen en mogelijkheden werden besproken. Afgesproken werd de mogelijkheden van een samenwerking nader uit te werken.

Louis van der Kallen

 


OVER WATER – 116: HET ACHTSTE NATIONALE DELTACONGRES

 

| 04-11-2017 | 12.00 uur |


 

OVER WATER – 116


Soms kom ik iets tegen en dan denk ik: wat een goed idee! Dat is iets voor een bredere toepassing. Bijgaande foto maakte ik in Thorshavn op de Faroer eilanden. Het betreft een installatie die continue  een eventuele olievervuiling van het water in de haven aanpakt. Op de foto is goed te zien hoe het vliesdunne olielaagje en andere drijvende verontreinigingen wordt opgezogen. Voor meer informatie kijk eens op https://greeniq.eu/ of kijk eens naar dit you tube filmpje

30 oktober
In de middag bestuurlijk overleg met wethouder Kevin van Oort van de gemeente Geertruidenberg. Op de agenda stonden onder andere: het gebiedsproces, baggeren/maaien, de afvalwaterketen, de Veste, de vijver in de Scheefswerflaan en de deltabeslissing ruimtelijke adaptatie.

31 oktober
DB vergadering met als agendapunten onder andere: de begroting 2018, de belastingverordeningen 2018, het investeringsplan 2018, diverse mandateringen, een nota over kwijtscheldingsbeleid, de renovatie RWZI Nieuw Vossemeer, de Roode vaart, de managementletter 2017-4 en een intentieverklaring inzake een Blue Deal.

In de middag PHO’s ter voorbereiding van bestuurlijke overleggen met de gemeenten Oosterhout en Loon op Zand.

In de avond de respondentenbijeenkomst inzake de evaluatie van het participatieproces Dijkverbetering Amertak/Geertruidenberg.

2 november
Het achtste Nationale Deltacongres in Leeuwarden. Het congres begon weer met een wetsovertreding. Het aftelgeluid oversteeg weer, net als voorgaande jaren, dik de normen. Er waren veel eerbiedwaardige sprekers. Jammer dat zij op één na (Hans Oosters, de voorzitter van de Unie van Waterschappen) woorden gebruiken als: we maken het klimaatbestendig, water robuust en plensbuibestendig, in plaats van maken het klimaatbestendiger en waterrobuuster. De Deltacommissaris stelde om straks “extremen aan te kunnen” en de burgemeester van Leeuwarden over de waterproblemen: “lossen we allemaal op”. Stuk voor stuk illusies. Voor een bui modelmatig van één keer in de 2000 á 5000 jaar, zoals een paar jaar geleden rond Spang-Capelle, hebben we ook in 2050 geen oplossing. Dus niks plensbuibestendig, hooguit bestendiger.

Een inspirerend spreker was Maarten Hajer. Hij hield een lezing over ‘landschapspijn’. De door hem geschetste route naar een aanpak: ga aan de slag met de invulling van de volgende stappen:

  • Het ontbrekende toekomstbeeld
  • De uitdaging
  • De macht van verbeelding
  • De odyssey

Hierbij  wees hij op een aantal principes:

  • Leiderschap
  • Acceptatie
  • Inclusie
  • Verantwoording

Alleen zijn advies als opvolger van het Ruimte voor de Rivier programma: “Ruimte voor het veen”, vond ik een rare. Het inklinken van het veen is een groot probleem voor een beperkt deel van het land (Holland en een stukje in Friesland en Groningen). Dat vergt zeker aanpak maar heeft niet een landelijke dekking als de voorganger Ruimte voor de Rivier.

De domper van het congres vond ik een wel heel politieke uitspraak van de deltacommissaris. Bij het in het zonnetje zetten van het mooie zoet water toevoerproject “de Klimaatbestendige Water Aanvoer Midden Nederland (voorheen genaamd Kleinschalige Water Aanvoer) naar de Randstad om verzilting tegen te gaan, stelde hij dat deze aanpak “veel goedkoper was dan een sluis in de Nieuwe Waterweg”. Het echt stoppen van een verspilling van 800 kubieke meter zoet water per seconde heeft dus geen enkele prioriteit. Een miniproject, hoe mooi ook, is onvergelijkbaar qua aard, schaal en gevolg met het bouwen van een sluis in de Nieuwe Waterweg. Echt vooruitkijken is zelfs voor de Deltacommissaris een sluis te ver!   

3 november
PHO over de bestuurlijke overleggen met de gemeente Oosterhout. En een bestuurlijk overleg met wethouder Jan-Willem Stoop van de gemeente Drimmelen met als agendapunten onder andere: de samenwerking, de afvalwaterketen, de verbetering regionale keringen, waterveiligheid en overstromingsrisico Ameroever, klimaatadaptatie en omgevingswet.

Louis van der Kallen